Ο τυχαίος ξεπεσμός ενός γελωτοποιού (με αφορμή κείμενο του Ντάριο Φο)

fo

Κάποια στιγμή κάπου στο 1968 ο Ντάριο Φο σε μία συνέντευξη στην εφημερίδα Λιμπερασιόν λέει:
…Η αστική τάξη δεχοταν να την κριτικάρουμε ακόμη και άγρια μέσα από την σάτιρα και το γκροτέσκο, αλλά με τον όρο να την κριτικάρουμε από το εσωτερικό της δικής της δομής. Όπως ακριβώς ο γελωτοποιός του βασιλιά έχει το ελεύθερο να λέει τα πιο βαριά πράγματα ακόμα και για τον ίδιο τον βασιλιά, φτάνει να το κάνει μεσα στην αυλή, ανάμεσα στους αυλικούς που γελούν , χειροκροτούν και λένε: “Για κοίτα πόσο δημοκρατικός είναι ο μονάρχης μας”. Για την αστική τάξη ήταν μάλιστα ένας τρόπος να αποδείξει στον εαυτό της πόση κατανόηση είχε, πόσο ήταν…δημοκρατική. Οι μεγάλοι βασιλιάδες, οι ισχυροί που καταλαβαίνουν καλά ορισμένα πράματα πληρώνουν πάντα τους γελωτοποιούς της αυλής για να τους ειρωνεύονται…

Κάπως έτσι λοιπόν, οι Ντάριο Φο και Φράνκα Ράμε, αποφασίζουν να σταματήσουν, παρά την επιτυχία τους, τις παραστάσεις στα αστικά θέατρα. “Είχαμε βαρεθεί να κάνουμε τους γελωτοποιούς της αστικής τάξης…” Και ενώ φαίνεται πως ο λόγος τους τελικά στηρίχθηκε και από τις πράξεις όταν η εξουσία μεταλλάσεται και ελίσεται με ακόμη πιο έξυπνους τρόπους αποφασίζει να χειραγωγήσει ακόμη και αυτό το ριζοσπαστικό καλλιτεχνικό κομμάτι της Ιταλίας και έτσι το 1997 το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας απονέμεται στον Ντάριο Φο!Μεγάλη η έκπληξη για όλους… “Μα καλά είναι δυνατόν να πάρει το βραβείο ένας κλόουν;;” Ο φασίστας Ιταλός πολιτικός θα πει πως “έιναι ντροπή να παίρνει το Νόμπελ ο Φο” άλλωστε δεν ήταν λίγες οι φορές που είχαν δεχτεί επιθέσεις ο Φο και η Ράμε από ακροδεξιούς, η τελευταία μάλιστα βιάστηκε και ξυλοκοπήθηκε άγρια σε μία από αυτές τις επιθέσεις. Άλλοι λέγανε πως “επιτέλους το πήρε και ένας δικός μας” και άλλοι περιμένουν πως δεν θα το δεχτεί. Όμως ο Φο θα παραλάβει τελικά το βραβείο και δηλώνει σε ένα εμβρόντητο κοινό ότι το ενα εκκατομύριο δολλάρια που συνοδεύουν το Νόμπελ θα δωθούν για τον αγώνα απελευθέρωσης 3 πολιτικών κρατούμενων (Σόφρι, Μπομπρέσι, Πιέτροστεφάνι) μέλη της Lotta Continua (πολιτική οργάνωση και εφημερίδα), που εκείνη την εποχή είχαν καταδικαστεί σε 21 χρόνια φυλάκιση, ως υπεύθυνοι για τη δολοφονία του διοικητή της αστυνομίας Καλαμπρέζι στο Μιλάνο το 1972. Ο Καλαμπρέζι βέβαια δεν ήταν κάποιος τυχαίος. Ήταν ένα πρόσωπο από τα πιο γνωστά στο ισχυρό παρακράτος της Ιταλίας με πολλές διασυνδέσεις με στρατιωτικούς αξιωματικούς που ονειρεύονταν το πραξικόπημα αλλά ήταν και ο υπαίτιος κατά πολλούς για την δολοφονία που βαφτίστηκε “αυτοκτονία” του Τζουζέπε Πινέλι, καθώς ήταν ο επικεφαλής των  τριήμερων ανακρίσεων του κατά τις οποίες προσπαθούσε να φορτώσει σε αυτόν την έκρηξη στην Πιάτσα Φοντάνα που στοίχισε την ζωή 16 ατόμων. Κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων κάποιοι διακρίνουν το σώμα του Πινέλι να εκπαραθυρώνεται από τα γραφεία της αστυνομίας. Από εκεί εμπνέεται και ο Φο και γράφει τον “Τυχαίο θάνατο ενός αναρχικού”. Αργότερα θα αποδειχτεί πως η έκρηξη ήταν έργο των μυστικών υπηρεσιών.
Από εκείνες τις εποχές των βασιλιάδων και των γελωτοποιών της αυλής ή από εκείνες τις εποχές των μολυβένιων χρόνων της ιταλικής δικαιοσύνης δεν απέχουμε σχεδόν καθόλου. “Η εξουσία και η έννοια της είναι διαχρονική, η μορφή της όμως αναδημιουργείται διαφορετική κατά καιρούς απ’ τον ίδιο της τον εαυτό” θα πει αργότερα, στο περίπου, ο επίσης Ιταλός Πιερ Πάολο Παζολίνι στο θεατρικό του έργο “Καλντερόν” και δεν θα έχει καθόλου άδικο.
Μετεξέλιξη σημερινών γελωτοποιών της αυλής απεικονίζει και το “παρακάτω εικαστικό έργο”:

political zoo

Τώρα βέβαια αναρωτιέται κανείς, να τους συμπεριλάβουμε ως τους γελωτοποιούς του βασιλιά, ή τους ίδιους τους εξουσιαστές; Μικρή η διαφορά, ε; Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα και η ιστορια συνεχίζεται και καπηλεύεται συνεχώς τις αξίες κάποιων πιο γνήσιων ανθρώπων και έιναι σημαντικό να μπορεί κανείς να διακρίνει που κρύβεται από πίσω το “φίδι”… Έτσι λοιπόν φέτος στο “αστικό” θέατρο (θα μου πεις ποιο αστικό και ποιο όχι τώρα όπως έχουμε γίνει…και δεν θα’χεις και άδικο) “Ριάλτο” ο πάμπλουτος “αριστερών φρονημάτων” Κ.Σπύρος Παπαδόπουλος έναντι 18 ευρακίων, έκαστος, μας παρουσιάζει την παράσταση του Ντάριο Φο “Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού”. Και εννοείται τα παραπάνω δεν είναι τίποτα μπροστά σε όσα συμβαίνουν αλλά έτσι αναφέρω κάποια παραδείγματα που τώρα μου ήρθαν. Και τέλος έτσι γιατί μόλις τώρα μου ήρθαν και αυτά στο μυαλό…

wyclef

Πόσο γελοίο είναι να έχεις το φίλτατο Wyclef να τραγουδάει “Diallo Diallo” , για τον νεαρό μετανάστη Amadou Diallo  που δολοφονήθηκε άνευ αιτίας με 16 πιστολιές το 1999, παραλαμβάνοντας το “Νόμπελ Ειρήνης” και φωνάζοντας ακίνδυνα συνθηματάκια “we dont need war” και άλλα τέτοια χαριτωμένα σε ένα επίσης χαριτωμένο κοινό που οι μίσοι απ’ αυτούς ευθύνονται για τους πολέμους που αναφέρει ο Kύριος Wyclef;
Πόσο γελοίο επίσης είναι η Κ.Λιάνα Κανέλη να μας κάνει πρωτοποριακές δηλώσεις παραλαμβανοντας βραβείο του Life and Style θέλοντας να μας υποδείξει μία λογική media assassin που καθόλου όμως δεν μας πείθει για αυτό!
Μια χαρά την βλέπω να ταιριάζει με όλο τον υπόλοιπο συρφετό εκεί μέσα…  Άντε καλά μυαλά να έχουμε για να ξεχωρίζουμε την τέχνη από τα σκατά (την είπα την λέξη, δεν άντεχα με τόση αηδία).
***Τα όσα λέγονται για τον Ντάριο Φο βασισμένα εξ ολοκλήρου στο βιβλιαράκι που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πανοπτικόν “Ντάριο Φο – Εναντίον των γελωτοποιών” και συγκεκριμένα από την εισαγωγή του βιβλίου του Κώστα Δεσποινιάδη.

Τα υπόλοιπα για τον Φο και για την Ιταλία του 70 από τον Ιο της Ελευθεροτυπίας εδώ:

ενώ για το Καλντερόν του Παζολίνι κάποια λίγα λέγονται εδώ:
Το στενσιλ παραπάνω από την ομάδα Political zoo.

Ενώ για τον Amadou Diallo μπορείτε να διαβάσετε εδώ: Amadou Diallo

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.