Σκέψη, κουβέντα, σχολιασμός, ανταλλαγή απόψεων, συμπεράσματα. Μια αλληλουχία πράξεων και γεγονότων η οποία αν μη τι άλλo μπορεί να αποτελέσει μια υγιή στιγμή. Όταν όμως μπροστά σου έχεις μια έρευνα με επιχειρήματα; Ή μια προσωπική ανάλυση γεγονότων και δεν έχεις αυτή την αμεσότητα στην ανταλλαγή απόψεων; Το μόνο σίγουρο είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις αυτό που καθορίζει τα πάντα είναι η υποκειμενικότητα και πάνω από όλα το πρίσμα μέσα απο το οποίο βλέπει κάποιος τα πράγματα.
Πρόσφατα ξαναέπεσε στα χέρια μου ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλιαράκι από τις εκδόσεις Πανοπτικόν. Το βιβλίο* αποτελείται απο άρθρα τα οποία είχε γράψει ο Κ. Δεσποινιάδης για τον Φ. Καφκα και τις πολιτικές-αναρχικές προεκτάσεις του έργου του, αλλά και μια κριτική στις αναλύσεις που έχουν γίνει και παρουσιάζουν έναν εντελώς απολίτικ Καφκα (ο οποίος παρ’ όλα αυτά έχει γράψει κατ’ εμε τα πιο σημαντικά έργα όσον αφορά τις κοινωνικο-ψυχολογικο-πολιτικές πτυχές του τέρατος που λέγεται εξουσία). Αυτό που μου έκανε εντύπωση όσο ξαναδιάβαζα τα άρθρα, είναι το πόσο εύκολα μπορεί μια ανάλυση να διαστρεβλώσει κάποιες πτυχές ενός θέματος, αλλά ταυτόχρονα πώς μια άλλη ανάλυση μπορεί να αποκαταστήσει την αλήθεια. Είναι πολύ ενδιαφέρον πως απο την ίδια αφετηρία, μπορεί να φτάσει κάποιος σε ένα εντελώς διαφορετικό συμπέρασμα. Ένας αναγνώστης πρέπει να διατηρεί πάντοτε κριτική στάση όσον αφορά το ποιός γράφει τις αναλύσεις, απόψεις ή κριτικές. Ειναι χαρακτηριστικό παράδειγμα το πώς έχει περάσει το έργο του Κάφκα μέσα απο τις αναλύσεις στο κοινό πλέον. Και επίσης χαρακτηριστικά είναι τα κατεστημένα συμπέρασματα που έχουν δοθεί μέσα απο αυτές τις αναλύσεις στο έργο του Καφκα, τα οποία όντως δεν δίνουν εξηγήσεις όσον αφορά την οξεία κριτική που κάνει σε όλες τις μορφές εξουσίας, παρα μένουν σε αναλύσεις γύρω απο την προσωπική του ζωή. Δεν θα κρίνω τώρα τους αναλυτές και το γιατί κατέληξαν σε αυτά τα συμπεράσματα όσον αφορά το έργο του Καφκα (διαβάστε το βιβλίο). Σε αυτό που θέλω να μείνω είναι ότι ένας αναγνώστης πρέπει πριν από όλα να έχει νιώσει αυτό που διαβάζει και στην συνέχεια να κρατά, κριτική πάντα, σκέψη μπροστά σε όλες τις λοιπές αναλύσεις πέραν του πρωτοτύπου.
Ζούμε σίγουρα μια εποχή που, μεθοδευμένα θα έλεγα, δεν θέλει να κοιτάξει το παρελθόν κατάμουτρα. Ίσως για κάποιους δεν χρειάζεται να υπάρχει μια σφαιρική ανάλυση των πραγμάτων. Ίσως κάποιοι να θέλουν διακαώς να επιβάλουν αντιλήψεις. Ίσως άλλοι να αναζητούν νέες Αμερικές. Ίσως κάποιοι δεν θέλουν να κουράζονται – άλλωστε η αμάθεια είναι και μια ευκολία… Όταν γράφεται σε βιβλίο ιστορίας αυτό: “με την ηθική και υλική υποστήριξη της Βρετανίας δημιουργήθηκαν τρεις αντιστασιακές οργανώσεις, το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ο ΕΔΕΣ και η ΕΚΚΑ” αρχίζεις και αναρωτιέσαι…Άραγε όλα αυτά που διαβάζω αυτά τα χρόνια συνέβησαν αλλού; Γενικότερα όμως το φαινόμενο της παραποίησης σε αυτά που βιώσαμε, διαβάσαμε ή βιώνουμε γίνεται τόσο έντονο και τόσο απλά που πραγματικά δεν προλαβαίνεις να σχολιάσεις…
Η λήθη είναι πλέον ένας από τους πιο επισκέψιμους τόπους. Τίποτα δεν είναι εύκολο και απλό όσον αφορά την ιστορία ή μια ιστορία. Πόσο μάλλον για έναν αναγνώστη. Δεν μπορείς να μένεις ποτέ στάσιμος. Πάντα αναζητάς. Αν αναζητάς – διαβάζεις, ακούς, σκέπτεσαι – δεν μπορείς να επισκέπτεσαι αυτόν τον τόπο που λέγεται λήθη. Πόσο μάλλον όταν πας να εκφέρεις και άποψη. Δεν είναι θέμα το πόσο διαβασμένος πρέπει να είναι κάποιος… είναι θέμα συναισθήματος. Το πόσο εντάξει νιώθω από την έρευνά μου. Το πόσο εντάξει νιώθω με την άποψη μου. Το πώς ήρθα σε αυτά τα συμπεράσματα… Κάπου εκεί πρέπει να συναντάς και την αντικειμενικότητα. Τουλάχιστον για αυτά που κρίνεις. Άλλωστε όλες οι έρευνες ξεκινούν και τελειώνουν απο τα συναισθήματα. Αν γράφεις και δεν νιώθεις ή αν γράφεις για να διδάξεις… είναι μεγαλύτερο το πταίσμα.
Συνεχίζοντας με το ίδιο σκεπτικό λοιπόν – με το σκεπτικό ενός αναγνώστη που δέχεται καταιγισμό πληροφοριών- διάβασα ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο στο info-war ή unfollow**. Πιστεύω ότι ερευνά κάτι πολύ ενδιαφέρον. Πως κάποια μικρά άρθρα ή απόψεις από διακεκριμένα ή μη άτομα γίνονται κατεστημένα και προηγούμενα. Εν ολίγοις διαπαιδαγωγούν, έχοντας φορέσει το όμορφο καπέλο της απολυτότητας που μπορεί να έχει μια μικρή, χαζή αναλυσούλα, έχοντας βάλει τα χειρουργικά γάντια, πετάς την ιστορία στα σκουπίδια, αραδιάζεις δυο κουβέντες όμορφες και κάνεις πολιτική κανονικότητα… όπου σταθείς και όπου βρεθείς, σχολιάζοντας απλά καθημερινά γεγονότα. Δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται το θέμα, πόσο μάλλον όταν είσαι αναγνώστης. Οι πένες λοιπόν δεν σταματάνε ποτέ. Οι απόψεις χαράζονται στο μυαλό σχεδόν πάντα.
Θες δεν θες, πρέπει να αναζητάς πάντα το κάτι παραπάνω ως αναγνώστης. Αν πεις εύκολα “συμφωνώ απόλυτα με αυτό” χωρίς δεύτερη σκέψη…την πάτησες. Αν το νιώσεις όμως; την ξαναπάτησες.
Κλείνοντας…
Ποίος έχει το μαγικό χέρι για να το χώσει μέσα στον μηχανισμό χωρίς να του το ξεσκίσουν χίλια μαχαίρια και να του το σκορπίσουν;
Φ.Κ
*Το βιβλίο λέγετε ΦΡΑΝΖ ΚΑΦΚΑ – ο ανατόμος της εξουσίας.
**διαβάστε αν θέλετε όλα τα λινκ κάνοντας κλικ πάνω στις λέξεις.
Leave a Reply