Αυτή την Τρίτη 17 Φεβρουαρίου 2015 στο εργαστήριο παραδοσιακών χορών στο Ταξίδι Χωρίς Χάρτη θα πραγματοποιηθεί ανοιχτό μάθημα με χορούς – γλέντι, σάτιρα και διάφορα ιδιαίτερα έθιμα και μουσικές από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Σας περιμένουμε στις 8.00 που ξεκινάει το μάθημα. Μπορεί ο καθένας να συνεισφέρει με πολλούς τρόπους.. με την καλή του διάθεση, το μασκάρεμά του, κάτι τις για φαγητό ή ποτό, στο κουτί οικονομικής ενίσχυσης, με πληροφορίες για την αποκριά, με τραγούδι και χορό.. και καλά να περάσουμε!!
Ένα τραγουδάκι για να πάρουμε μια ιδέα…
ΑΠΟΚΡΙΕΣ – δυο λογάκια για να μάθουμε κιόλας…
Η ελληνική αποκριά έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα. Συνδέεται µε την λατρεία του ∆ιονύσου, θεού του κρασιού και των εορτασµών. Η αγγλική λέξη «carnival» προέρχεται από το λατινικό «carnemlevare» ή «carnislevamen», που σηµαίνει «διακοπή της βρώσης κρέατος». Στα ελληνικά χρησιµοποιείται η λέξη «αποκριά» και σηµαίνει ακριβώς το ίδιο.Αυτή η δηµοφιλής παράδοση προέρχεται από τις παγανιστικές τελετουργίες των αρχαίων Ελλήνων και τις γιορτές προς τιµή του ∆ιονύσου, θεού του κρασιού και της ευθυµίας. Οι άνθρωποι µεταµφιέζονταν σε σατύρους ή φορούσαν µάσκες και ξεχύνονταν στους δρόµους και στις γειτονιές συµπεριφερόµενοι «προκλητικά» µε τολµηρές φράσεις και πράξεις. Αυτό εξυπηρετούσε το σκοπό να επιτρέπεται να εκφράζονται ελεύθερα ερωτικές σκέψεις ενώ έκρυβαν την αληθινή τους ταυτότητα πίσω από τις µάσκες.
Πολλά στοιχεία του σημερινού ελληνικού καρναβαλιού προέρχονται από τις διαπομπεύσεις στο βυζαντινό ιπποδρόμιο: το μουντζούρωμα, η γαϊδουροκαβάλα με ίππευση ανάποδα πάνω σε ζώο ή «καμήλα», το κρέμασμα κουδουνιών, η μεταμφίεση σε γυναίκα, η ένδυση με κουρέλια, το πασάλειμμα με στάχτη, πίσσα και άλλα, βωμολοχίες και παντομιμικά υπονοούμενα, όλα αυτά ήταν ατιμωτικές πράξεις εις βάρος του καταδικασμένου που τον γύριζαν, πριν από την τιμωρία του, στο ιπποδρόμιο. Κατά την Αποκριά αυτά τα στοιχεία χάνουν όμως την προσβλητική σημασία τους, γιατί βασικές έννοιες και αξίες του λαϊκού πολιτισμού δεν ισχύουν κατά την περίοδο αυτή. Οι γυναίκες του χωριού, που τον υπόλοιπο χρόνο προσέχουν να μη γίνουν θέμα αντρικής συζήτησης, διασκεδάζουν με τα τολμηρά αστεία των αντρών και ανταποδίδουν την ελευθεροστομία. Το σεμνό και φιλότιμο παλικάρι ντύνεται γυναίκα, μαυρίζει το πρόσωπό του και πειράζει τον κόσμο. Σατιρίζονται ο παπάς και το μυστήριο του γάμου, γελοιοποιείται το δικαστήριο και η ιατρική εξέταση, γίνονται παρωδίες της γέννησης, του γάμου, του θανάτου και της κηδείας.Στο καρναβάλι των αστικών κέντρων σατιρίζονται επίκαιρα γεγονότα της χρονιάς.
Η σημασία τους σύμφωνα με το θεωρητικό και ιστορικό της λογοτεχνίας, Μιχαήλ Μπαχτίν, έγκειται: στην καθολικότητά τους (γελοιοποίηση όλων των πλευρών της ζωής), στην αμφισημία τους (καταλύουν και οικοδομούν, εκθρονίζουν και ενθρονίζουν, σκοτώνουν και ανασταίνουν), στην απελευθερωτική τους δύναμη (διακοπή απαγορεύσεων και ιεραρχικών φραγμών) και τέλος στην ανάδειξη της «λαϊκής ανεπίσημης αλήθειας», έναντι της επίσημης αλήθειας των εξουσιαστών.
Αποκριές ή αλλιώς ένας ανάποδος χρόνος.. όπου δεν ισχύει η καθημερινή τάξη των πραγμάτων, αλλάόλα ανατρέπονται και όλα επιτρέπονται,σημασιοδοτεί την αλλαγή της ταυτότητας.
Ήταν ευκαιρία για ξεφάντωμα, κρασί και χίλια δυο πειράγματα. Κυρίως εκφράζανε την ανάγκη για ψυχαγωγία, την απελευθέρωση από τα «μη» και τις απαγορεύσεις μιας κατεξοχήν καταπιεστικής κοινωνίας για τους πολλούς.
Προχωρώντας από τις αρχαίες αγροτικές κοινωνίες στις μεσαιωνικές και τις νεώτερες το γέλιο, οι αστεϊσμοί, οι βωμολοχίες, η διακωμώδηση γίνονταν συστατικά στοιχεία των γιορτασμών της γονιμότητας και της βλάστησης στην εναλλαγή των εποχών.Σηματοδοτούν τη μετάβαση από το χειμώνα προς την άνοιξη.Όταν οι γιορτές της βλάστησης περνούν από την ύπαιθρο στις πόλειςαποκτούν ένα επιπλέον χαρακτηριστικό γνώρισμα, το οποίο τις συνοδεύει μέχρι τις μέρες μας. Πρόκειται για την αντιστροφή των κοινωνικών ρόλων και την κατάργηση των ιεραρχιών.
Leave a Reply