Τώρα αυτό από ψυχολογικής άποψης δεν ξέρω πως εξηγείται. Μάλλον παιδικό τραύμα από τότε που οι γονείς μου με εξαπατήσανε βάζοντας μου μια κόκκινη και μπλε στολή πείθοντας με ότι αυτή είναι η στολή των thundercats (lion-o για τους γνώστες). Η συνέχεια ήταναπογοητευτική. Στην ερώτηση τι εχω ντυθεί η απάντηση μου πάντα εισέπραττε ένα γελάκι ή ένα ξεκαρδιστικό γέλιο ή μία ατάκα όπως “Μα που κολλάνε οι thundercats με αυτή την στολή;” που μου σπάραζε την παιδική μου και ευαίσθητη καρδούλα!!
Όμως από αντικειμενικής άποψης… οι απόκριες ΔΕΝ Α- ΝΤΕ-ΧΟ-ΝΤΑΝ! Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς; Τα καρναβάλια των δήμων και τις παρελάσεις; Τα σάπια πολιτιστικά δρώμενα που συνόδευαν τις παρελάσεις; Την δήθεν καυστική πολιτική σάτιρα; Τις στολές που κάθε χρόνο ήταν βασισμένες στα τηλεοπτικά γεγονότα; Τις φιλοξενούμενες Βραζιλιάνες και τα χουφτώματα των ελληναράδων; Τις βασσίλισες του καρναβαλιού; Τους παρουσιαστές και τις παρουσιάστριες; ΦΡΙΚΗ
Όμως τα χρόνια πέρασαν και όπως συνήθως η αντίδραση έδωσε χώρο στην δημιουργικότητα. Απόκριες όπως μας αρέσουν εμάς και όχι όπως μας επιβάλλονται. Άλλωστε οι απόκριες δεν νοούνται αλλιώς. Είναι από την φύση τους τέτοια γιορτή που δεν σηκώνει τυποποιήσεις.
Οι ρίζες των απόκριων βρίσκονται στα αρχαία ρωμαϊκά Σατουρνάλια (αφιερωμένη γιορτή στον θεο Σατούρνους δλδ Κρόνο) και στις γιορτές του Διονύσου. Τα Σατουρνάλια ήταν η μόνη γιορτή που αντιστρέφονταν οι ρόλοι των δούλων και των αρχόντων. Αργότερα υιοθετημένες αυτές οι γιορτές από τις πιο αυστηρές και χριτιανικές ως επι των πλείστων ελληνικές κοινότητες της υπαίθρου και πάλι απέπνεαν ελευθερία. Μάλιστα λένε ότι χάριν στις μεταμφιέσεις βρήκαν ευκαιρία ακόμη και οι κλέφτες κατά την τουρκοκρατία να μεταμφιεστούν και να παρευρεθούν σε γιορτές των χωριών προκειμένου να συνομιλήσουν με κατοίκους και να σχεδιάσουν τον απελευθερωτικό αγώνα. Επίσης οι κοινότητες της υπαίθρου άρρηκτα συνδεδεμένες όπως και οι αρχαίοι πρόγονοι με την φύση δεν πάυουν να αντιλαμβάνονται τις αλλαγές της φύσης και να προσπαθούν με διάφορες τελετουργίες να την εξευμενίσουν και να εξασφαλίσουν καρποφορία στα χωράφια τους. Σε πολλά λαογραφικά βιβλία αναφέρεται ότι οι ρίζες πολλών εθίμων και τελετουργιών βρίσκονται και πάλι στους ρωμαίους και τα Λουπερκάλια (Λουπέρκους ο θεος προστάτης των βοσκών) όπου γιόρταζαν την γονιμότητα της γης και των ζώων. Πολλοί λένε μάλιστα ότι η Σαρακοστή δεν είναι τυχαίο που έχει καθιερωθεί την συγκεκριμένη περίοδο. Η περίοδος της νηστείας λένε ότι ευνοεί (ευνοούσε μάλλον θα ήταν πιο εύστοχο καθώς πλέον έχουν αλλάξει κατά πολύ τα πράγματα) την αναπαραγωγή των ζώων (κυρίως βοοειδών και αμνοεριφίων) .
Τέλος και απόλυτα σχετικό με την αφορμή που με έκανε να γράψω αυτό το κείμενο (η αφορμή είναι το μασκέ πάρτυ που οργανώνουμε στο Ταξίδι Χωρίς Χάρτη 22/2/2014) αυτό που κανείς ψάχνοντας για τα παλιότερα αποκριάτικα έθιμα μπορεί εύκολα να καταλάβει είναι ότι αυτά δεν είχαν καμία απολύτως σχέση με τα καρναβάλια τύπου Πάτρας κλπ. Καμία σχέση με τις τυποποιημένες μίζερες πλήρως εμπορευματοποιημένες γιορτούλες των δήμων και των εταιριών. Ήταν αυτοσχέδιες γιορτές που στήνονταν κατά τόπους διαφορετικές και ο καθένας έβαζε το λιθαράκι του για να διασκεδάσει ο ίδιος αλλά και για να διασκεδάσουν οι υπόλοιποι. Με λίγα λόγια σήμερα που “όλα” τα έχουμε πια εξηγήσει και φιλοσοφήσει ήταν γιορτές και γλέντια αυτοοργανωμένα ως επι των πλείστων όπου έπαιρναν μέρος οι κάτοικοι ενός (τότε ζωντανού) χωριού και οι κάτοικοι των κοντινών κοινοτήτων. Άλλωστε το καρναβάλι της Πάτρας ξεκίνησε με αφορμή μια ιδιωτική γιορτή ενός πατρινού μεγαλέμπορου το 1829. Καθόλου τυχαίο…
Και τώρα τι κάνουμε θα πει κανείς… Τι χαζονοσταλγίες είναι αυτές; Χμ… Τώρα… παρτάκι και τσικνοπέμπτη στα Πετράλωνα στον πεζόδρομο της Αριστοβούλου στο Ταξίδι Χωρίς Χάρτη.. Αυτοσχέδια γλέντια σε σπίτια και σε γειτονιές. Επίσης δεν ξεχνάει κανείς τις παλιότερες προσπάθειες κατοίκων από τα Πετράλωνα και τα επιτυχή καρναβάλια που οργανώσανε.Όπως δεν ξεχνάμε και την όμορφη προσπάθεια για 4η χρονιά από κατοίκους του Μεταξουργείου.
Leave a Reply